Қозоғистон ва Грузия ҳукумат раҳбарлари ўзаро савдо ҳажмини оширишдан манфаатдор
Алихан Смаилов Қозоғистон ва Грузияни азалий дўстлик ва ҳар томонлама ҳамкорлик боғлаб туришини, икки томонлама ҳамкорлик давлатлараро муносабатларнинг барча спектрида анъанавий юқори даражада эканини таъкидлади.
«Биз Қозоғистон-Грузия ҳамкорлигининг ишонч ва ҳурматга асосланган илғор ривожланишини қўллаб-қувватлаймиз», — деди ҚР Бош вазири.
Ҳукумат раҳбари Грузия Қозоғистоннинг Жанубий Кавказдаги муҳим сиёсий ва иқтисодий ҳамкори эканини айтди. Шу билан бирга, савдо-иқтисодий соҳадаги ҳамкорлик икки томонлама ҳамкорликнинг асоси ҳисобланади.
Масалан, ўтган йили икки давлат ўртасидаги товар айирбошлаш ҳажми 7 баробар ошиб, рекорд даражадаги 600 миллион долларга етди. Бу соҳа ҳам жорий йилда жадал ривожланмоқда, яъни 4 ойда ўзаро товар айирбошлаш ҳажми 5 баробар ошиб, 167 миллион долларга етди.
«Бу жуда яхши кўрсаткич, тез орада миллиардга етадиган кўрсаткичларни режалаштириш имконини беради», — деди Алихан Смаилов.
Шу билан бирга, Ҳукумат раҳбари икки мамлакат ўртасида инвестициялар соҳасидаги ҳамкорлик суръатлари ошиб бораётганини таъкидлади. Ўтган 17 йил ичида грузиялик инвесторлар Қозоғистонга қарийб 400 миллион доллар сармоя киритган бўлса, ўтган йили бу кўрсаткич 100 миллион доллардан ошган. Ўз навбатида қозоғистонлик ишбилармонлар Грузия иқтисодиётига 530 миллион доллардан ортиқ сармоя киритдилар.
«Биз Грузия сармояларининг Қозоғистон Республикасидаги бошқа хорижий инвестициялар сингари қонуний ҳимояланишини кафолатлаймиз. Биз грузиялик ҳамкорларни жаҳон молия институтларининг илғор тажрибаси ва янги сармоя воситаларини ўзида мужассам этган «Астана» халқаро молия марказида ишлашга таклиф қиламиз», — деди Бош вазир.
Шу билан бирга, Алихан Смаилов Қозоғистон ва Грузия ҳамкорлигида транспорт транзитининг ўрни муҳим, чунки йирик трансконтинентал транспорт йўлаклари – Европадан Хитой ва Жануби-Шарқий Осиёга энг қисқа йўналишлар икки давлат ҳудудидан ўтишини таъкидлади.
«Қозоғистон ва Грузия ўртасидаги ҳамкорликни ривожлантиришда Транскаспий халқаро транспорт йўналиши катта аҳамиятга эга. Биз минтақанинг транспорт алоқаларини кенгайтириш ва транзит шароитларини босқичма-босқич яхшилашдан манфаатдормиз. Бу режаларда биз Грузиянинг транзит ва транспорт имкониятларини албатта ҳисобга оламиз», - деди Алихан Смаилов.
Ўз навбатида, Ираклий Гарибошвили Грузия ва Қозоғистон ўртасидаги муносабатлар юксак даражада ривожланиб бораётганини, шунингдек, Қозоғистон Республикаси Бош вазирининг ташрифи доирасида олиб борилаётган музокаралар самарали эканини таъкидлади.
«Барча масалаларни муҳокама қилиш имконияти борлигидан хурсандман. Бугун мамлакатларимиз ва бутун минтақа учун янги имкониятлар очилмоқда. Биз «Ўрта коридор»ни биргаликда ривожлантирмоқдамиз. Биз узоқ муддатда режалаштирган нарсаларни амалга ошириш учун келгуси йилларда фаол ишлашга тайёр бўлишимиз керак», — деди Ираклий Гарибошвили.
Музокаралар чоғида Қозоғистон ва Грузия ҳукуматлари раҳбарлари ўзаро савдони кўпайтириш, транспорт инфратузилмасини ривожлантириш ва ТХТЙда ягона логистика операторини яратиш, шунингдек, у орқали ўтадиган юклар оқимини рақамлаштириш имкониятларини муҳокама қилдилар. Шунингдек, қишлоқ хўжалиги, туризм ва янги технологик маҳсулотларни сотиш соҳасидаги ҳамкорликни мустаҳкамлаш истиқболлари муҳокама қилинди.
Расмий ташриф доирасида «Қазақстан темір жолы» АЖ ва «Грузия темир йўли» АЖ ўртасида қўшма корхона ташкил этиш ва унинг фаолиятининг асосий тамойиллари тўғрисида уч томонлама шартнома имзоланди. Кеча «Озарбайжон темир йўллари» АЖ ушбу ҳужжатни имзолади.
Эслатиб ўтамиз, Қозоғистон, Озарбайжон ва Грузия ягона логистика компанияси тузган эди. У ТХТЙда тариф сиёсати, товарларни тақсимлаш ва транспорт жараёнларини осонлаштириш масалалари билан шуғулланади. Унинг фаолияти натижасида Хитойдан Европага ва орқага транзит вақти 10-15 кунгача қисқариши кутилмоқда.
Бундан ташқари, Қозоғистон Энергетика вазирлиги ва Грузия Иқтисодиёт ва барқарор ривожланиш вазирлиги ўртасида Батуми нефть терминалида ҳамкорликни янада ривожлантириш бўйича англашув меморандуми имзоланди.
Шунингдек, «Canadian chicken Ltd» (Қозоғистон), «АгроТехМенеджмент» (Қозоғистон) ва «Georgian Industrial Group Ltd» (Грузия) компаниялари қишлоқ хўжалиги ва махсус маҳсулотлар ишлаб чиқарадиган завод қуриш учун 50 миллион долларга яқин сармоя киритишга келишиб олдилар. асбоб-ускуналар, шунингдек, Қозоғистон ҳудудидаги қушлар ва ҳайвонларга ем заводи, паррандачилик фабрикаси ва балиқ озуқаси заводидан иборат қишлоқ хўжалиги кластерини яратиш бўйича тижорат шартномалари имзоланди.
Музокаралар якунида икки давлат Ҳукумат раҳбарлари матбуот учун баёнот берди.
«Бугунги музокаралар давомида икки томонлама ҳамкорликнинг долзарб масалалари, янги ва истиқболли лойиҳаларни муҳокама қилдик. Натижада муҳим келишувларга эришилди. Бу, биринчи навбатда, ўзаро товар айланмасининг ўсиш суръатларини таъминлаш, товар айланмаси номенклатурасини кенгайтириш масаласи билан боғлиқ», — деди Алихан Смаилов.
Шу билан бирга, Ҳукумат раҳбари Транскаспий халқаро транспорт йўналишини янада ривожлантириш бўйича режалар ҳақида фикр билдирди.
«Ўрта муддатли истиқболда биз ушбу йўналиш бўйича юк ташиш ҳажмини 10 миллион тоннагача оширишдан манфаатдормиз. Шу мақсадда лойиҳа томонлари томонидан «2022-2027 йилларга мўлжалланган «Коридорларни ривожлантириш ва «тиқинлар»ни синхрон бартараф этиш бўйича қўшма йўл харитаси» қабул қилинди ва муваффақиятли амалга оширилмоқда. Биз Грузия билан Каспий-Қора денгиз ҳавзасидаги йўналишларни ривожлантириш бўйича ҳамкорликни кенгайтиришга тайёрмиз. Шу нуқтаи назардан, юк ташишни амалга оширишда ҳар икки давлат денгиз портлари имкониятларидан фойдаланиш жуда муҳим», — деди Алихан Смаилов.
Ираклий Гарибошвили ҳам ўз нутқида музокаралар натижаларини юқори баҳолади.
«Биз жуда мазмунли суҳбатлар ўтказдик. Сўнгги пайтларда кузатилаётган тенденциядан барчамиз мамнунмиз. Мен товар айирбошлаш ҳажмининг ошиши ҳақида гапиряпман. Мамлакатларимиз ўртасидаги стратегик шерикликни янада мустаҳкамловчи лойиҳаларни ҳам кўриб чиқдик», — деди Грузия Бош вазири.
Унинг сўзларига кўра, музокараларнинг асосий мавзуларидан бири Транскаспий халқаро транспорт йўналишини ривожлантириш бўлган.
«Биз Озарбайжон ва Қозоғистон билан биргаликда ушбу лойиҳада иштирок этмоқдамиз. Биз бу йўналишдаги «тор йўллар»ни бартараф этиш ва Ўрта йўлакни Марказий Осиё, Хитой ва бутун Осиёнинг бошқа давлатлари учун янада жозибадор қилиш учун биргаликда ҳаракат қиламиз. Биз келишиб олган аниқ «Йўл харитаси»га эгамиз. Бу 2027 йилгача мўлжалланган режа. Биз Грузия нима қилиш кераклигини ва ўз навбатида Озарбайжон ва Қозоғистон нима қилишини аниқ биламиз. Ҳозир темир йўлларни модернизация қилишга катта сармоя киритмоқдамиз. Бу борада бошқа муҳим лойиҳаларимиз ҳам бор. Хусусан, биз янги порт қуриш устида ишлаяпмиз», — деди Ираклий Гарибошвили.