Қозоғистон ОАВларида: Google келишуви, халқаро марказ, сайёҳлик поезди
Бу ҳафта жаҳон интернет нашрлари Қозоғистон ҳақидаги янгиликларни беэътибор қолдирмади. Улар учун энг қизиқарли мавзулар TON, Tether, Google билан келишувлар, сайёҳлик поезди ва ташқи қарздир.
Президентнинг халқаро СИ марказини яратиш ғояси ва Mastercard муваффақияти ҳақидаги маълумотлар ҳам ахборот оқимига қўшилди. Батафсил Кazinform мухбири шарҳида ўқинг.
Report: Бюджет тақчиллиги туфайли 1,25 миллиард доллар қарз олинади
Қозоғистон бюджет тақчиллигини бартараф этиш учун учта кредит олади. Жами 190 миллиард япон иени (тахминан 1,25 миллиард АҚШ доллари) бўлган қарз олиш Мажилиснинг ялпи мажлисида маъқулланди. Бу ҳақда Report нашри хабар берди.
“Қозоғистон Республикаси ва Осиё тараққиёт банки ўртасидаги кредит битимини ратификация қилиш тўғрисида”ги қонунда 52,3 миллиард миқдорида Япония иенини олиш назарда тутилган. Осиё тараққиёт банки 2038 йил 1 декабргача тўлов муддати билан кредит беради. Бу маблағлар жорий йилги республика бюджети тақчиллигини молиялаштиришга замин яратиши кутилмоқда.
“Қозоғистон Республикаси ва Халқаро тикланиш ва тараққиёт банки ўртасидаги кредит битимини ратификация қилиш тўғрисида”ги қонун доирасида 84,9 миллиард иен жалб этилади. Кредит шартномаси 2024 йил 11 октябрда имзоланган. Тўлов муддати 2034 йил 15 сентябрь, шу жумладан 2029 йил 5 мартгача имтиёзли давр.
Бундан ташқари, “Қозоғистон Республикаси ва Осиё инфратузилма сармоялари банки ўртасида кредит битимини ратификация қилиш тўғрисида”ги қонунда 52,7 миллиард иен олиш назарда тутилган. Кредит шартномаси 2024 йил 21 августда имзоланган. Бу банк Қозоғистонга 2038 йил 1 декабргача тўлов муддати билан кредитлар беради. Унда 3 йиллик имтиёзли давр ҳисобга олинган.
Ҳукумат иқтисодий сабабларга кўра қарз олувчи валюта сифатида япон иенасини танлади. Яъни, бу валюта паст фоиз ставкаси, банкларда кичик спред ва тенге билан барқарор корреляцияга эга.
ТАСС: Қозоғистон TON, Tether, Google офисларини очиш бўйича музокаралар олиб бормоқда
Айни пайтда Қозоғистонда Telegram, TON, Tether, Google, EPAM ва жаҳон IТ-саноатининг бошқа вакиллари билан ҳамкорликда тадқиқот лойиҳаларини амалга ошириш ва янги маҳсулотларни ишлаб чиқиш мақсадида офисларини очиш бўйича музокаралар олиб борилмоқда. Шу мақсадда солиқ имтиёзлари, визани қўллаб-қувватлаш ва бошқа қулай шарт-шароитлар яратилмоқда. Натижада хорижий компаниялар ва IТ-мутахассисларининг Аstana Hub экотизимига қўшилиш жараёни бошланган кўринади. Хушхабарни Россиянинг ТАСС ахборот агентлиги тарқатди.
Аввалроқ Қозоғистон Telegram корпорацияси офисини очиш бўйича келишувга эришган эди. Вазирлик маълумотларига кўра, ҳамкорлик шахсий маълумотлар хавфсизлиги, сохта саҳифаларга қарши курашиш, истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш каби муаммоларни ҳал қилиш имконини берди.
Таъкидлаш жоизки, EPAM дастурий таъминот саноатида етакчи ва Марказий ва Шарқий Европада IТ-консалтинг саноатининг етакчи ўйинчиларидан бири ҳисобланади.
The Open Network (TON) эса учинчи авлод блокчейнидир. У 2018 йилда Телlegram мессенжери асосчилари - ака-ука Павел ва Николай Дуровлар томонидан ишлаб чиқилган. Кейинчалик лойиҳа ТОТ очиқ ҳамжамиятига ўтказилди. ТОТ криптовалютаси ҳам ривожланмоқда.
CentralAsia: Президент халқаро СИ марказини ташкил этишни таклиф қилди
Қасим-Жомарт Тоқаев Astana Hub инновацион экотизимига ташриф буюрди ва Nur Alem сферасида жойлашган AIem.ai сунъий интеллект маркази концепцияси билан танишди. У сунъий интеллект соҳасидаги маҳаллий маҳсулотларни кўриб чиқди. Буларга конларнинг рақамли нусхалари, дрон бошқаруви ва ишлаб чиқариш учун робот-ит каби саноат ечимлари киради. Президентнинг учрашувини CentralAsia нашри ёзиб олди.
Тадбир давомида давлат хизматларини кўрсатишда қўлланиладиган сунъий интеллект технологияларидан намуналар келтирилди. Шунингдек, AITU экотизимининг имкониятлари, Nazarbayev University ёнида ташкил этилган Сунъий интеллект институти (ISSAI) лойиҳалари – биринчи қозоқ тилидаги KazLLM модели ва кўп функцияли SoyleApp иловаси ҳам муҳокама қилинди.
“Мутахассисларнинг фикрича, сунъий интеллект технологияси самарадорлиги йилдан-йилга ошиб боради. Шунинг учун биз катта қийинчиликларга дуч келамиз. Қозоғистон Евроосиёдаги энг йирик рақамли марказга айланиши керак. Рақамли ривожланиш масаласига янгича, инновацион ёндашиш лозим”, - деди Президент.
Токаев ўзининг Сунъий интеллект миллий марказини яратиш ташаббусини эслади ва ғояни янада ривожлантиришни таклиф қилди. Хусусан, марказга халқаро мақом бериш ва уни минтақадаги сунъий интеллектни ривожлантириш бўйича етакчи институтга айлантириш зарурлигини таъкидлади.
Trend: Mastercardнинг онлайн тўловлардаги улуши
Дунё бўйлаб онлайн тўловлар жадал ривожланмоқда. Mastercardнинг Қозоғистон ва Марказий Осиёдаги бош директори Санжар Жамалов Trend халқаро ахборот агентлигига берган интервьюсида мавзу бўйича янги маълумотлар билан ўртоқлашди.
Унинг қайд этишича, Қозоғистон нақд пулсиз операцияларни ривожлантириш борасида сезиларли муваффақиятларга эришган. Маълум қилинишича, бу тоифадаги ўсиш охирги 5 йилда 20 фоизга етган. Шунингдек, Евроосиё банкининг эко-картаси, Bank CenterCreditнинг визит картаси ва Freedom Bank билан ҳамкорликда чиқарилган Орол денгизини асрашга кўмаклашиш картаси соҳадаги энг яхши инновацион ечимлар бўлди.
“Ўртача ҳар бир Қозоғистон резиденти камида иккита банк картасидан фойдаланади. Бироқ, молиявий маҳсулотлар ва хизматларни янада такомиллаштириш ва фойдаланувчи тажрибасини яхшилаш зарурати ҳали ҳам мавжуд.
Фуқаролар хорижга тадбиркорлик билан шуғулланиб, даромад олиб, пул ўтказмаларини кўпайтирмоқда. Шунинг учун биз трансчегаравий тўловлар ва ўтказмаларга эътибор қаратмоқдамиз ва келгуси йилда бу йўналишда янги ташаббусни режалаштирмоқдамиз”, — деди бош директор.
Унинг сўзларига кўра, Digital First технологиясини ривожтириш зарур. Бу онлайн-карталарнинг ривожланишига, тўловларни ўз вақтида амалга оширишга, кредит ва бўлиб-бўлиб тўлаш функцияларининг ривожланишига олиб келади.
Daryo: «Jibek Joly 2.0» туристик поезди саёҳатга чиқади
Қозоғистон темир йўли компанияси «Jibek Joly 2.0» туристик поездини йўлга қўйишини маълум қилди. Поезд “Алмати-Туркистон-Тошкент-Самарқанд-Чимкент-Алмати” йўналишини қамраб олади ва туристик турлар учун мўлжалланган. Тур 5 кун, 2025 йилнинг 2-7 январига режалаштирилган. Бу ҳақда Ўзбекистоннинг Daryo нашри хабар берди.
Маълумотларга кўра, туристик поезд таркибига янги вагонлар киради. Вагонларнинг ички дизайни миллий безаклар билан безатилган бўлиб, ресторан вагонларида йўловчиларга миллий ва европа таомлари таклиф этилмоқда.
Туркистонда саёҳатчилар бир кун тарихий жойларга ташриф буюришади. Экскурсия дастуридан Хожа Аҳмад Яссавий мақбараси, Арслон Боб мақбараси, Ўтрор музейи ва бошқа муҳим маданий мерос объектлари ўрин олган. Тошкентда сайёҳлар Ҳазрати-Имом тарихий мажмуаси, Бароқхон мадрасаси, Абу Бакр Қаффол Шоший мақбараси, Тўле Би ёдгорлиги, шунингдек, замонавий «Magic City» боғи ва бошқа диққатга сазовор жойларни томоша қилишади.
Самарқанддаги дастур доирасида йўловчилар Шоҳи-Зинда мажмуаси, Гўри Амир мақбараси ва машҳур Регистон майдони, Шердор, Тиллакори ва Улуғбек мадрасаларига ташриф буюришади. Бундан ташқари, саёҳат давомида йўловчилар Чимкентнинг асосий диққатга сазовор жойларини кўришади ва ҳудуднинг бой тарихий ва маданий мероси билан яқиндан танишадилар.
Туристик пакет нархига туристик поездда саёҳат, профессионал, экскурсия, диққатга сазовор жойларга кириш чипталари, трансфер ва гид хизматлари киради.