Қозоғистон аҳоли жон бошига ялпи ички маҳсулот ҳажми бўйича постсовет ҳудудида етакчига айланди
ASTANA. Kazinform – Янги статистик маълумотларга кўра, Қозоғистон ҳозирги нархларда аҳоли жон бошига тўғри келадиган ЯИМ бўйича постсовет ҳудудида етакчига айланди, деб хабар беради Kazinform Халқаро валюта жамғармасига таяниб.
ХВЖ маълумотларига кўра, 2025 йилда Қозоғистонда бу кўрсаткич 14,77 минг долларни ташкил этди, бу Россиядагидан – 14,26 минг доллардан ва Туркманистондагидан – 13,34 минг доллардан юқори. Таққослаш учун, Хитойда - 13,69 минг доллар.
Рейтингда кейинги ўринларда Грузия (9,57 минг доллар), Арманистон (8,86 минг доллар), Молдова (8,26 минг доллар), Беларусь (7,88 минг доллар), Озарбайжон (7,6 минг доллар), Украина (6,26 минг доллар), Ўзбекистон (3,51 минг доллар), Қирғизистон (2,75 минг доллар) ва Тожикистон (1,43 минг доллар) жой олган.
Қозоғистон учун бу иқтисодий ривожланиш жадаллашгани ва минтақадаги мавқеи мустаҳкамланганидан далолат берувчи муҳим натижадир, дея қайд этди жамғарма.
ХВЖ маълумотлари: Қозоғистон рейтингнинг юқори қисмида
ХВФнинг сўнгги маълумотларига кўра, Қозоғистон 2025 йилда аҳоли жон бошига ялпи ички маҳсулотнинг таъсирчан даражасига етди — 14,77 минг доллар. Бу кўрсаткич жорий нархларда, яъни нархларнинг жорий даражаси ва инфляцияни ҳисобга олган ҳолда ҳисобланади, бу эса уни иқтисодий фаровонликнинг муҳим кўрсаткичига айлантиради. Таққослаш учун, анъанавий равишда постсовет ҳудудининг иқтисодий етакчиси ҳисобланган Россия 14,26 минг доллар, энергия ресурсларига бой Туркманистон эса 13,34 минг доллар натижа кўрсатди. Эътиборлиси, Қозоғистон ҳам аҳоли жон бошига ялпи ички маҳсулот 13,69 минг долларни ташкил этган Хитойни ортда қолдирди.
Ушбу маълумотлар минтақа мамлакатлари ўртасидаги иқтисодий ривожланиш даражасида сезиларли фарқ борлигини кўрсатади. Қозоғистон нафақат етакчилик қилмоқда, балки барқарор тараққиётни намойиш этиб, Россия каби анъанавий кучли иқтисодиётга эга давлатларни, ҳатто Хитой каби йирик жаҳон иқтисодиётига эга давлатларни ҳам ортда қолдирмоқда.
Қозоғистон муваффақиятининг омиллари
Қозоғистоннинг эришган ютуқларини барқарор иқтисодий ўсишни таъминлаган ва мамлакатнинг минтақадаги мавқеини мустаҳкамлаган бир қанча асосий омиллар билан изоҳлаш мумкин.
“Қозоғистон дунёдаги энг йирик нефьт, газ, уран ва бошқа фойдали қазилмаларнинг захираларига эга. Энергия ва фойдали қазилмалар экспорти иқтисодиётнинг асосий омили бўлиб қолмоқда. Кейинги йилларда мамлакатимизда экспортни диверсификация қилиш, хомашёни қайта ишлашни ривожлантириш ва юқори қўшимча қийматли маҳсулотлар улушини ошириш бўйича фаол ишлар амалга ошириляпти. Қозоғистонда ишбилармонлик муҳитини яхшилаш, хорижий сармояларни жалб этиш ва инфратузилмани ривожлантиришга қаратилган изчил ислоҳотлар амалга ошириляпти. Давлат дастурлари иқтисодиётни модернизация қилиш ва рақобатбардошликни оширишга хизмат қилди. Транспорт, логистика ва технология каби соҳаларга инвестицияларни жалб этиш ҳам муҳим роль ўйнади”, - дея таъкидлади ХВЖ.
Таълим, соғлиқни сақлаш ва ижтимоий инфратузилмага йўналтирилган сармоялар аҳоли турмуш даражасини оширди. Бу, ўз навбатида, меҳнат унумдорлиги ошишига, ички истеъмол бозорининг ривожланишига хизмат қилди.
Қозоғистон Марказий Осиёда стратегик мавқега эга бўлиб, Европа ва Осиёни боғловчи бўғин бўлиб хизмат қилади. “Бир макон, бир йўл” ташаббуси каби ташаббусларда иштирок этиш, Россия, Хитой, Европа Иттифоқи ва бошқа ҳамкорлар билан фаол ҳамкорлик қилиш мамлакатнинг иқтисодий имкониятларини мустаҳкамлайди. Қозоғистон нисбатан юқори макроиқтисодий барқарорликни намойиш этади, бу паст инфляция, миллий валютанинг (тенге) барқарор курси ва мувозанатли бюджетда намоён бўлади. Қозоғистон Миллий банки ва ҳукуматининг сиёсати глобал муаммоларга қарамай иқтисодий барқарорликни сақлашга ёрдам беради.