Конда юк машинасини бошқараётган аёллар
Ақмола вилоятидаги тоғли аҳоли пунктлари аҳолиси тоғ-кон саноати соҳасида муваффақиятли меҳнат қилмоқда. Степногорск шаҳридан кўп болали она Айгул Жуматаева, Заводской қишлоғида яшовчи Ольга Ганске, фарзандларини ўзи тарбиялаётган ёлғиз оналар Екатерина Бондаренко ва Магира Небусова, Бўгенбай қишлоғидан ҳайдовчи Анастасия Терхоева, тракторчидан тортиб оғир юк машинаси ҳайдовчисигача ўз вазифаларини шараф билан бажармоқдалар.
Фарзанд тарбиясини ҳам, юк машинаси ҳайдовчиси касбини ҳам бир вақтда амалга ошириш мумкин. Буни степногорсклик Айгул Жуматаева исботлади. Айгул ошпаз, технология бўйича ўқиган, лекин бу йўналишда ишламаган. Оғир автомобилларни бошқариш кўникмаларини ўрганишдан олдин у маҳаллий заводда сараловчи бўлган. Иш берувчи ҳисобидан ўқиш ва ишга жойлашиш имкониятларини ўрганди ва шу ишга ҳужжат топширди. Бугун у тракторчи касбини ўрганди, май ойида эса 35 тонналик юк машиналарини бошқариш имконини берувчи “С” тоифасини олади.
“Эрим ҳам ҳайдовчи, у менга машина ҳайдашни ўргатган. Аввалига оғир юк машинаси ҳайдовчиси бўлишимга шубҳа билан қарадим. Ҳозир эрим ҳам, болаларим ҳам мени қўллаб-қувватламоқда. Агар чиндан ҳам хоҳласангиз, бир вақтнинг ўзида болани тарбиялаш ва ўзингизга ёққан иш билан шуғулланишингиз мумкин”, – дейди у.
Анастасия Терхоева ҳам болалигидан оғир юк машинасини ҳайдашни орзу қилганини айтади.
“Болалигимдан машиналарни яхши кўраман. Мен 12 ёшимдан бери машина ҳайдайман. Менинг танловим ҳеч кимни ажаблантирмади. Трактор менинг энг севимли машинам. Мен ҳар доим аёлларга айтаман, эркаклар касбини ўрганишдан қўрқманглар. Бугун менинг етти ёшли ўғлим ғурур билан барчага онаси самосвал ҳайдовчиси эканини айтади”, – дейди Анастасия.
Бугунги кунда у 40 тонналик юк машинаси ва коннинг ишлаб чиқариш линияларидаги чангни босувчи сув пуркагич машинасини бошқаради.
“Аввалига мен самосвалнинг сирпанчиқ йўлда ўзини қандай тутишини билмасдим. Бу ерда ўлчамларни ўрганиш жуда муҳим, биз мунтазам равишда бунинг учун тренингдан ўтамиз. Ҳар кимнинг ўзига хос ҳайдаш услуби бор. Аслида, самосвал жуда қулай транспорт воситасидир. Айтганча, карьердаги йўл қопламаси ўзига хос хусусиятларга эга, сиз жуда эҳтиёт бўлишингиз керак. Ўша йўлда кетаётганда кескин тормоз босишда эҳтиёт бўлган маъқул», – дейди у.
Кейинги қаҳрамонимиз Ольга Ганске аввал омборчи бўлиб ишлаган. У оғир юк машиналари ҳайдовчи аёлларга мўлжалланган рекламани кўриб, нотаниш касбни эгаллашга қарор қилган. Унинг сўзларига кўра, у биринчи марта катта CАТ самосвалига тушганида асабийлашган. Аммо Ольга бу касбни эгаллашга қарор қилди ва ҳайдовчи кабинасида ўзини хавфсиз ва қулай ҳис қилди.
“Мен технология билан дўстлашдим. Асосийси, хавфсизлик қоидаларига риоя қилиш ва автомобилнинг ўлчамларини ҳис қилиш. Хавфсиз ҳайдаш ва оғир техникадан малакали фойдаланишда аёл эркакдан қолишмайди”, – деди Ольга.
Уларда олий маълумот бўлмаса-да, ишлашга, ўзлари ёқтирган иш билан шуғулланишга иштиёқи катта. Қизлар «Алтыналмас» олтин қазиб олиш корхонасига бўш иш ўринларига ҳужжат топширган. Компания нафақат уларни ишга олди, балки ўқитиш ва амалиёт вазифаларини ҳам ўз зиммасига олди. Корхонада аёлларга илгари анъанавий эркак касби ҳисобланган янги касбни ўзлаштириш имконини берувчи «Women in Mining» дастури амалга оширилмоқда. Лойиҳанинг илк қалдирғочлари нозик аёлларнинг кўп нарсага қодир эканлигини кўрсатди. Бугун улар учун ҳеч қандай тўсиқ йўқ.