Жаҳон океанлари рекорд ҳароратгача исиб кетди: бу қандай оқибатларга олиб келади
Коперник иқлим ўзгариши хизмати маълумотларига кўра, жорий ҳафтада жаҳон океанининг ўртача сирт ҳарорати рекорд даражадаги максимал даражага етди ва 20,96 °C ни ташкил қилди.
Бу 2016 йилда ўрнатилган 20,95°C рекордни янгилади ва олимларнинг таъкидлашича, янги рекорд ҳам янгиланиши мумкин, чунки максимал ҳарорат одатда августда эмас, балки мартда содир бўлади.
Ўтган ҳафтада Ўрта ер денгизи тарихидаги энг юқори ҳароратни қайд этди - 28,71 ° C. Флорида-Кисдаги сувнинг ҳарорати иссиқ ваннадаги ҳароратга ўхшаш эди: у 38 ° C дан ошди ва жаҳон рекордини янгилаган бўлиши мумкин.
Ўтган жума куни Океан ва атмосфера тадқиқотлари миллий бошқармаси (NOAA) Шимолий Атлантикадаги сув ҳарорати рекорд даражадаги энг иссиқ бўлиши мумкинлигини хабар қилди. У одатдагидан анча олдин исинди: олдинги рекордлар сентябрь ойида ўрнатилган.
IPCC маълумотларига кўра, денгиздаги иссиқлик тўлқинларининг частотаси 1982 ва 2016 йиллар орасида икки баравар кўпайган. 1980 йиллардан бошлаб улар ҳам узоқроқ ва кучлироқ бўлди.
Мутахассисларнинг огоҳлантиришича, бу сайёра учун ҳалокатли бўлиши мумкин.
Океанлар қанчалик даражада иссиқ?
Шимолий Атлантика одатда қишдан кейин март ойида исинишни бошлайди ва сентябрда чўққисига чиқади. Бироқ, жорий йилнинг апрель ойидан бошлаб рекордлар бир-бирини ўзгартирди.
NOAA Шимолий Атлантика фақат «бутун август ойида» иссиқроқ бўлишини айтди. Рекорд яна янгиланиши эҳтимолдан холи эмас.
«Коперник» хизмати маълумотларига кўра, глобал денгиз сатҳининг ўртача ҳарорати йилнинг шу даврида илгари кузатилганидан «сезиларли даражада ошиб кетган». Уларнинг қўшимча қилишича, денгиз сатҳининг юқори ҳарорати бутун дунёда кузатилган июль ойининг ўта иссиқ бўлишига таъсир кўрсатган.
Юқори ҳароратлар қисман Эль-Ниньо об-ҳаво ҳодисаси билан боғлиқ бўлиши мумкин. Бу Тинч океанининг жанубида илиқ сув юзасига кўтарилганда юзага келади ва глобал ҳароратнинг ошишига ҳисса қўшади.
Ҳозирча ҳозирги Эль-Ниньо ҳали ҳам кучсиз, яъни у ривожланиб борар экан, океан ҳарорати янада ошиши мумкин.
Бироқ, бу об-ҳаво ҳодисалари иқлим ўзгариши билан кучаяди.
«Биз қазиб олинадиган ёқилғиларни қанча кўп ёқсак, океанлар шунчалик кўп ортиқча иссиқликни олади, демак, уларнинг барқарорлашиши ва аввалги даражаларига қайтиши учун қанча вақт керак бўлади», - деди «Коперник» хизматидан доктор Саманта Бёрджесс ВВCга.
Океан исиши қандай таъсир қўрсатади?
Океанлар Ер иқлимини тартибга солишда муҳим рол ўйнайди. Улар иссиқликни ютади, об-ҳаво шароитларини аниқлайди ва углеродни ўзлаштиради.
Бироқ, улар исинганда, улар CО2 ни ўзлаштиришда унчалик самарали эмас, бу эса атмосферада мазкур иссиқхона газининг таркибини кўпайишига олиб келади.
Бундан ташқари, сув исиши билан муз эрийди, бу денгиз сатҳининг кўтарилиш тезлигини оширади. Океаннинг юқори ҳарорати бўронлар, циклонлар, тўфонлар ва экстремал об-ҳаво ҳодисалари эҳтимолини ошириши мумкин.
Иссиқ океанлар денгиз ҳаётига ҳам таъсир қилади, китлар ва баъзи балиқлар совуқ сувларга ўтиб, озиқ-овқат занжирини бузади. Рекорд юқори ҳароратлар маржонларни ҳам хавф остига қўймоқда, чунки Флорида қирғоқларидаги рифлар жазирама туфайли сўниши мумкин.
