Мўғулистонда 1800 йиллик Сяньби даврига тегишли қабр топилди
ULAN-BATOR. Kazinform – Мўғулистоннинг Сэлэнгэ вилоятига қарашли Ерее сомонида археологлар томонидан Сяньби сулоласи даврига мансуб, тахминан 1800 йиллик, яхши сақланган ва дахл қилинмаган, нодир қабр топилди. Бу ҳақда Anadolu агентлиги хабар берди.
CentralAsia нашри маълум қилишича, бу Мўғулистон ҳудудида Сяньби даврига тегишли биринчи йирик ва тарихий жиҳатдан аҳамиятли, талон-тарож қилинмаган қабр ҳисобланади.
Ҳозирги пайтда олимлар асосий дафн жойида қазиш ишларини давом эттирмоқда. Мутахассислар ушбу топилма Орхон-Сэлэнгэ ҳавзасида сяньбийлар давлатчилиги мавжуд бўлгани ҳақидаги гипотезани тасдиқлашини таъкидламоқда.
Ушбу жой илк бор 2019 йил кузида Мўғулистон давлат университетининг Кўчманчи археология институти мутахассислари томонидан аниқланган. 2022-2024 йиллар давомида аниқ ўлчаш ва 3D ҳужжатлаш ишлари амалга оширилган. Ҳозирда у ерда археологик қутқарув ишлари олиб борилмоқда: учта ашроф ва иккита оддий одам қабри ўша даврга тегишли ҳолда ўрганилмоқда.
Экспедиция раҳбари – тарих фанлари доктори, археология кафедраси доценти Идэрхангай Томор-Очир ижтимоий тармоқларда қазиш ишлари чоғида қимматли артефактлар топилганини маълум қилди. Хусусан, 7 см қалинликдаги иккита ёғоч тобут параллель жойлашган. Улардан бири кўк-сари мато билан махкам ўралган бўлиб, мато яхши сақланган. Тобут бошида ҳали ҳам қора сиёҳ билан чизилган белгилар ва нақшлар кўриниб турибди.
Қабрдан шунингдек икки отнинг суяги топилган. Ёғочдан ясалган арава, сополдан ясалган сув идиши ва қурбонлик маросимига тегишли бошқа буюмлар ҳам аниқланган.
Археологлар таъкидлашича, қабр ўз тузилиши бўйича хунну (ҳунн) ва сяньбий дафн анъаналари орасидаги ўтиш даври шаклини акс эттиради. Масалан, сяньбийлар хуннлар сингари тўртбурчак шаклдаги чуқур қазиб, уни ёғочлар билан ёпишган.
Ушбу топилма хуннлардан сяньбий маданиятига ўтишдаги дафн маросимлари эволюциясини ўрганишда жуда муҳим аҳамият касб этади.
Артефактларни сақлаш ва тиклаш ишларига Мўғулистон Маданият вазирлиги, Миллий маданий мерос маркази ҳамда бошқа тегишли ташкилотлар мутахассислари жалб этилган.
