ҚР Президенти “Абу-Даби барқарор тараққиёт ҳафталиги” саммитида нутқ сўзлади

ASTANA. Kazinform – ҚР Президенти Қасим-Жомарт Тоқаев Бирлашган Араб Амирликларига амалий ташрифи доирасида “Абу-Даби Барқарор ривожланиш ҳафталиги” саммитида иштирок этди. Жаҳон етакчилари ва экспертлари барқарор ривожланишнинг глобал муаммоларини муҳокама қилиш учун йиғилишди.

Казахстан готов решать критически важные проблемы через амбициозную стратегию – Президент
Фото: Ақорда

Саммитда биринчи бўлиб ҚР Президенти сўзга чиқди. Қасим-Жомарт Тоқаев бугунги кунда дунё иқлим ўзгариши, қурғоқчилик, биохилма-хилликни йўқ қилиш, сув танқислиги ва озиқ-овқат хавфсизлиги каби долзарб муаммоларга дуч келаётганини таъкидлади. Бу ҳолат геосиёсий таранглик ва таъминот занжирининг узилиши туфайли янада оғирлашди.

Президент Қозоғистон бу муаммоларни учта асосий йўналиш, хусусан, рақамлаштириш ва сунъий интеллект, йирик инфратузилма лойиҳалари ва атом энергетикасига асосланган стратегия орқали ҳал этиш ниятида эканини айтди.

“Дунё бўйлаб иссиқхона газлари чиқиндиларининг 75 фоизи энергия тизимлари ҳиссасига тўғри келади. Натижада биологик хилма-хилликнинг 10 фоизи йўқолади. Шу нуқтаи назардан қараганда, Masdar, Total, Eni каби халқаро ҳамкорларнинг Қозоғистонда умумий қуввати 43 ГВт бўлган яшил энергия лойиҳаларини амалга ошириш мажбуриятини олишининг аҳамияти катта. Мамлакатимизда биринчи атом электр станциясининг қурилиши маҳаллий энергетика соҳасини барқарор ривожлантириш йўлидаги муҳим қадам бўлади. Бу ташаббус умумхалқ референдумида қўллаб-қувватланди. Айни пайтда Қозоғистон жаҳон бозорига энг муҳим хомашё турларини етказиб беришга интилмоқда. Бу материаллар ҳавога чиқариладиган углерод миқдорини камайтириш бўйича глобал мақсадни амалга ошириш учун жуда зарур», – деди Қасим-Жомарт Тоқаев.

Глава государства: Казахстан нацелен на дальнейшее совершенствование технологий устойчивого сельского хозяйства
Фото: Ақорда

Шундан сўнг Президент транспорт инфратузилмасининг аҳамиятига тўхталди.

«Евроосиё қитъасида етакчи транзит хабга айланган мамлакатимиз учун барқарор ривожланишнинг яна бир муҳим шарти – транспорт-транзит соҳасидир. Биз транспорт инфратузилмасига, хусусан, автомобиль ва темир йўллар, аэропортлар ва денгиз портлари қурилишига сармоя киритишни фаол бошладик. Алоқа имкониятлари доирасини янада кенгайтириш мақсадида Қозоғистон Транскаспий халқаро транспорт йўналиши ва Шимол-Жануб транспорт йўлагини ривожлантириш, шунингдек, “Бир макон, бир йўл” ташаббусида муҳим рол ўйнаш ниятида. Бизнинг мақсадимиз нафақат минтақалараро алоқаларни мустаҳкамлаш, балки барқарор иқтисодий ўсишни таъминлайдиган барқарор таъминот занжирини шакллантиришдир», – деди Давлат раҳбари.

Қасим-Жомарт Тоқаев фикрича, глобал исиш Марказий Осиё учун асосий муаммолардан биридир.

«Иссиқлик жараёнининг тезлашиши экотизимлар, аҳоли турмуши ва озиқ-овқат хавфсизлигига таҳдид солмоқда. Шунинг учун иқлимга мослашиш стратегияси зудлик билан зарур. Шунингдек, минтақамиз трансчегаравий дарёларга боғлиқ. Шунинг учун биз эрта огоҳлантириш тизимини йўлга қўйишимиз, сув ва ердан фойдаланишни яхшилашимиз керак. Шу билан бирга, сувни тежовчи технологияларга сармоя киритиш, ирригация тизимларини модернизация қилиш зарур. Сув ресурсларини самарали бошқариш бўйича келишувларга эришиш ва сунъий интеллект, сунъий йўлдош мониторинги ва бошқа рақамли воситалар ёрдамидан фойдаланиш яхшироқ», – деди Қозоғистон Президенти.

Давлат раҳбари озиқ-овқат хавфсизлигига алоҳида тўхталиб, уни кун тартибидаги долзарб масалалардан бири сифатида қайд этди.

«Жаҳон бозорини озиқ-овқат маҳсулотлари ва ўғитлар билан барқарор таъминлаш учун инновацион ёндашувлар зарур. Қозоғистон халқаро бозорга кўп миқдорда буғдой ва ун экспорт қилувчи давлат сифатида барқарор қишлоқ хўжалиги усуллари ва технологияларини янада такомиллаштириш ниятида», – деди Президент.

Қасим-Жомарт Тоқаевнинг фикрича, бу муаммолар билан курашиш учун дунёга янги ривожланиш парадигмаси керак. У барқарорлик, адолат ва барқарорлик тушунчаларига асосланиши керак. Глобал муаммоларни учта муҳим тамойилга асосланган ягона тизим орқали ҳал қилиш мумкин.

«Биринчи, “яшил” молиялаштиришнинг мавжудлиги. Унинг ҳажми сезиларли даражада ошиши керак. Иккинчидан, технологиялар трансфери, техник таъминот ва илмий тадқиқотлар соҳасида халқаро ҳамкорлик кўламини кенгайтириш. Қуёш энергияси, “ақлли” қишлоқ хўжалиги, углерод фильтрлари ва сунъий интеллектга асосланган иқлим технологиялари турли инновацион ечимларни таклиф этади. Учинчидан, иқлим ўзгаришига қарши кураш, иқтисодий ривожланиш ва сунъий интеллект устуворликларининг синергик уйғунлиги. 2030 йилга келиб жаҳон ялпи ички маҳсулотининг 16 фоиздан ортиғи ушбу уч йўналишнинг комбинацияси ҳисобига таъминланиши мумкин. Бундан келиб чиқадиган хулоса шуки, давлатлар барқарор ривожланиш соҳасида турли мақсадларга нисбатан энг мослашувчан ва мустақил ёндашувни қўллагани маъқул», – деди Давлат раҳбари.

Президент нутқ сўнгида мазкур саммит келгуси ўн йилликлар учун барқарор ривожланиш соҳасидаги устувор йўналишларни белгилаш ва ҳаракатларни мувофиқлаштиришда муҳим платформага айланишини таъкидлади.

Саммитда Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев, Руанда Президенти Поль Кагаме, Финляндия Бош вазири Петтери Орпо, Малайзия Бош вазири Анвар Иброҳим, Табиатни муҳофаза қилиш халқаро иттифоқи президенти Разан Ал Муборак ва бошқалар сўзга чиқди.

Сўнгги хабарлар