Қозоғистоннинг қайси вилоятлари пишлоқ ва творог ишлаб чиқариш бўйича етакчи
ASTANA. Kazinform - Жорий йил январь ойида Қозоғистонда 3,4 минг тонна пишлоқ ва творог ишлаб чиқарилган, бу ўтган йилга нисбатан 18,2 фоизга камдир. Бироқ, бир ойлик маълумотлар одатда унчалик кўрсаткичли эмас, деб ёзади energyprom.kz.
Энг катта ишлаб чиқариш ҳажми Алмати (597 тонна) ва Шимолий Қозоғистон (435 тонна) вилоятларида, шунингдек, Чимкент (352 тонна) ва Алмати (345 тонна)да қайд этилган.
Творог ишлаб чиқариш ҳажми 1,8 минг тоннага етди, шундан 868 тоннасини кам ёғли творог, 952 тоннасини ёғли маҳсулотлар ташкил этди. Юмшоқ, қаттиқ ва тузланган пишлоқ ишлаб чиқариш 1,2 минг тоннани, қайта ишланган пишлоқ - 168 тоннани ташкил этди.
Нархларга келсак, жорий йил январь ойи охирида пишлоқ ва творог 2024 йилнинг шу ойига нисбатан 5,2 фоизга қимматлашган.
Йиллик энг катта нарх ошиши Ақмола вилоятида қайд этилди: 13,1 фоизга. Бундан ташқари, нархларнинг сезиларли ўсиши Жетису (11 фоизга), Атирау (8,6 фоизга) ва Қизилўрда (8,2 фоизга) вилоятларида, шунингдек, Алматида (7,9 фоизга) қайд этилди.
Нархларнинг энг кам ўсиши Алмати вилоятида кузатилди: 2,9 фоизга. Шу билан бирга, учта минтақада маҳсулотлар ҳатто бироз арзонлашди: Улитау вилоятида - 1,5 фоизга, Шимолий Қозоғистон вилоятида - 0,6 фоизга, Астанада - 0,3 фоизга.
Маҳсулот турлари бўйича шўр пишлоқ нархи 2,5 фоизга, қаттиқ пишлоқ нархи 3,8 фоизга, қайта ишланган пишлоқ 8 фоизга, творог (ёғлилиги 5-9 фоиз) 5 фоизга, творог массаси 10,2 фоизга, курт нархи 10,3 фоизга ошди.
Келинг, Қозоғистондаги нархларни глобал кўрсаткичлар билан таққослайлик. Жорий йил 20 февраль ҳолатига кўра, Қозоғистон Республикасида маҳаллий ишлаб чиқарилган бир килограмм пишлоқнинг ўртача нархи 9,3 долларни ташкил этган. Numbeo сайти экспертларининг фикрига кўра, мамлакат ушбу кўрсаткич бўйича 99 мамлакат ичида 50-ўринни эгаллади.
МДҲ мамлакатлари орасида Қозоғистон пишлоқнинг юқори нархи бўйича етакчилар қаторида, Молдовадан кейин иккинчи ўринда туради, унинг нархи бир кг учун 9,6 долларга етган.
Таққослаш учун: Россияда бир килограмм пишлоқнинг ўртача нархи 8,7 АҚШ долларини, Украинада – 8,1 АҚШ долларини, Беларусда – 6,2 АҚШ долларини, Озарбайжонда – 5 АҚШ долларини ташкил этди.
Маҳаллий ишлаб чиқарилган пишлоқнинг энг юқори нархи Швейцария, Гонконг ва Францияда, энг пасти эса Миср, Эрон ва Боливияда қайд этилган.
Соҳа учун ижобий жиҳатни таъкидлаш жоиз: Қозоғистонда пишлоқ ва творог бозорида ўзини ўзи таъминлаш даражаси ошиб бормоқда.
Шундай қилиб, 2024 йил январь-декабрь ойлари якунларига кўра, маҳаллий компаниялар талабни (ички бозорда сотиш ва экспорт) ўтган йилги 44,3 фоизга нисбатан 50,3 фоизга таъминлади.
Бу даврда пишлоқ ва творог ишлаб чиқариш сезиларли даражада 10,1 фоизга ошиб, 48,3 минг тоннани ташкил этди, импорт эса, аксинча, 13,5 фоизга камайиб, 47,8 минг тоннани ташкил этди.
Экспорт умумий ресурсларнинг 4,1 фоизини ташкил этди: Қозоғистон Республикасидан йил давомида 3,9 минг тонна пишлоқ ва творог экспорт қилинди. Бу 2023 йилга нисбатан 30,4 фоизга кўпдир. Шу билан бирга, ички бозорда маҳсулот сотиш ҳажми 4,1 фоизга камайиб, 92,1 минг тоннани ташкил этди.
