Қозоғистон жаҳон ОАВларида: муҳим баёнот, конларни ўзлаштириш ва Европа билан алоқа
Июннинг биринчи ҳафтасида бутун дунё оммавий ахборот воситалари Қозоғистон ҳақида кўп ёздилар. Одатдагидек бу сафар ҳам ўқувчиларга хориж нашрлари шарҳини тақдим этамиз. Қозоғистон Президентининг Яқин Шарқ ҳақидаги баёноти, Россия Давлат Думаси раиси Алматига келганидан тортиб, сайғоқлар сонининг кўпайиши дунё аҳлининг диққат марказида бўлди. Kazinform мухбири шарҳида ўқинг.
Anadolu Agenсy: Яқин Шарқдаги можаронинг ягона ечими - Фаластин давлатини яратиш - Тоқаев
Қозоғистон Президенти минтақавий хавфсизликка таҳдидлар доираси геосиёсий қарама-қаршиликлар туфайли сезиларли даражада кенгайганини айтди. Яқин Шарқдаги чўзилган можаронинг ягона ечими пойтахти Шарқий Қуддусда бўлган "икки халқ учун икки давлат" формуласига асосланган Фаластин давлатини яратишдир. Қасим-Жомарт Тоқаевнинг Яқин Шарқдаги можароларга муносабатини Anadolu Agenсy эълон қилди.
Бу ҳақда Давлат раҳбари Коллектив Хавфсизлик Шартномаси Ташкилоти Парламент Ассамблеяси Кенгаши йиғилиши иштирокчилари билан учрашувда маълум қилди.
- Дунёдаги зиддият хавфли даражага етди. Айниқса, Яқин Шарқдаги вазият хавотирга солмоқда. Ғазо секторида ҳар куни юзлаб одамлар ҳалок бўлади ва яраланади. Улар орасида оддий фуқаролар, аёллар ва болалар бор. Бир миллиондан ортиқ тинч аҳоли оғир аҳволда. Барча йирик халқаро ташкилотлар Фаластиндаги гуманитар вазиятни оғир деб атади. Дарҳақиқат, ҳалокатли вазият ўз чегарасига яқинлашиб қолди, — дея Президент сўзларини келтиради нашр.
Шунингдек, агентлик Қасим-Жомарт Тоқаевнинг БМТ Бош Ассамблеясининг 2024 йил 10 майда фаластинликларнинг ташкилотга аъзо бўлиш ҳуқуқини тан олиш тўғрисидаги резолюцияси қабул қилинганини олқишлаши ва Афғонистонни минтақалараро муносабатларда фаол иштирок этишга жалб этиш кераклиги ҳақидаги баёнотига алоҳида эътибор қаратди.
Сentralasia.news: Тоқаев Россия Давлат Думаси раиси Вячеслав Володинни қабул қилди
Сentralasia.newsнинг ёзишича, 3 июнь куни Қозоғистон Президенти Қасим-Жомарт Тоқаев КХШТ Парламент Ассамблеяси Кенгаши йиғилишида иштирок этиш учун келган Россия Федерацияси Давлат Думаси раиси Вячеслав Володин билан учрашган. Суҳбат чоғида стратегик шерикликни мустаҳкамлаш масалалари муҳокама қилинди.
Нашр, шунингдек, томонлар савдо-иқтисодий ва маданий-гуманитар ҳамкорликни ривожлантириш, Евроосиё интеграцияси истиқболларига эътибор қаратганини таъкидлаган.
Учрашувда Қозоғистон Президенти қонун чиқарувчи органларнинг ҳамкорликни мустаҳкамлашдаги муҳим ролини қайд этиб, парламентлараро алоқаларни янада ривожлантиришга чақирди. Бу Қозоғистон ва Россия халқлари фаровонлигини оширишга хизмат қилади. Ўз навбатида Володин Тоқаевга Россия Президенти Владимир Путиннинг самимий саломини етказди.
Trend: Қозоғистон конларни ўзлаштириш лойиҳасини амалга оширмоқда
Қозоғистонда “Каламқас-Тенгиз” ва “Хазар” конларини ўзлаштириш бўйича нефть-газ лойиҳасини амалга ошириш бошланади. Бу ҳақда Trend ёзди.
Лойиҳа “ҚазМунайГаз” МК” АЖ ва “ЛУКОЙЛ” АЖ томонидан биргаликда амалга оширилади, уларнинг ҳар бири 50 фоиздан улушга эга. Керакли шартномалар имзолангач, қўшма корхона – лойиҳа оператори «Kalamkas – Khazar Operating» МЧЖ ташкил этилди.
Бундан ташқари, режада Каламқас-Тенгиз конида қазиб олишни тезда йўлга қўйиш учун 2026 йилда Қозоғистон денгиз платформалари қурилишини бошлаш назарда тутилган. 6 миллиард доллардан ортиқ тўғридан-тўғри инвестициялар жалб этилиши кутилмоқда. Ўзлаштириш даврида 2000 тагача, фойдаланиш даврида эса 300 тагача янги иш ўринлари яратилади.
Нашрнинг қайд этишича, лойиҳа Қозоғистоннинг иқтисодий салоҳиятини сезиларли даражада ошириш, ижтимоий ва иқтисодий ривожланиш учун қулай имконият яратади. Шунингдек, Қозоғистон Республикаси Энергетика вазирлигининг “лойиҳа орқали жаҳон даражасидаги мутахассисларни тайёрлаш мумкин” деган ташаббусига эътибор қаратилди.
Eureporter: Европа билан алоқадаги энг фаол давлат
Брюсселда Марказий Осиё давлатлари ташқи ишлар вазирлари ўринбосарлари ва Европа ташқи ҳаракатлар хизмати бош котиби ўринбосарининг сиёсий ва хавфсизлик бўйича юқори даражадаги мулоқоти бўлиб ўтди. Бу ҳақда Eureporter хабар берди.
Учрашувда Марказий Осиё ва Европа Иттифоқи ўртасидаги муносабатларни чуқурлаштириш бўйича қўшма йўл харитаси муҳокама қилинди, унда транспорт, савдо-иқтисодий, энергетика ва иқлим муносабатлари, шунингдек, Афғонистондаги вазият билан боғлиқ умумий хавфсизлик муаммолари кўриб чиқилди.
Нашрнинг ёзишича, Қозоғистон Ташқи ишлар вазири ўринбосари Роман Василенко Марказий Осиё мамлакатлари “ҳамма етакчи ва бир жамоа бўлиб ишлайди” деб таъкидлаган. Ўз навбатида, комиссия манбаси Қозоғистонни Европа билан алоқаларни йўлга қўйишдаги энг фаол давлат деб атади.
Қозоғистон Республикаси Ташқи ишлар вазири ўринбосари Қозоғистон орқали кенгайиб бораётган савдо йўлининг нафақат Европа ва Осиёни боғловчи, балки Марказий Осиёнинг барча давлатларини қамраб олувчи шимолий-жанубий тармоқларини яратиш муҳимлигини таъкидлади. Бундан ташқари, сўнгги 6 йилда минтақалараро товар айирбошлаш қиймати икки баравар ошди.
“Ўрта йўлак” ёки “Янги Ипак йўли” номи билан машҳур бўлган Транскаспий йўлининг ривожланиши Хитой ва Европа ўртасидаги транзит эканлиги айтилади. Бироқ бу йўлак Марказий Осиёни ҳам ўз ичига олади. Шу боис, Роман Василенко Қозоғистондаги табиий бойликларни қайта ишлаш ва йўлак орқали Европага етказишнинг иқтисодий йўлларини ўйлаб кўриш зарурлигини айтди.
Бундан ташқари, нашр Қозоғистоннинг 200 миллион гектар унумдор ерларининг ярми ўзлаштирилмагани, акс ҳолда қишлоқ хўжалигида улкан салоҳиятга эга эканлигига эътибор қаратган. Ҳозир Қозоғистон европалик истеъмолчилар талабларига мувофиқ органик сертификатлаштириш устида ишламоқда. Шу боис экологик тоза ишлаб чиқариш, хусусан, ғалла, асал, гўшт маҳсулотлари етиштириш йўлга қўйилмоқда.
The Times of Central Asia: Қозоғистонда антилопалар сони кўпайган
Май ойи бошида Қозоғистон биохилма-хилликни сақлаш ассоциацияси мамлакатда яшовчи сайғоқлар сони қарийб 2 833 600 тага етганини маълум қилди. Бу ўтган йилга нисбатан 40 фоизга кўпдир. Тадқиқот май ойида болалаш давридан олдин ўтказилди. Бу ҳақда The Times of Central Asia нашри хабар берди.
Нашр 2003 йилда атиги 20 000 бош бўлган сайғоқлар сони сезиларли даражада ошганини таъкидлаган. 2015 йилда бактериал касалликнинг авж олиши сабабли популяция камайди. Бироқ Қозоғистон бир қанча касалликларга ва экстремал об-ҳаво шароитларига чидамсиз ҳайвонларни қўриқлаш ҳудудини кенгайтириб, сонини кўпайтиришга муваффақ бўлди. Эндиликда мамлакат мутасаддилари фермерлар манфаатларини ҳисобга олган ҳолда популяцияни назорат қилишнинг янги усулларини кўриб чиқмоқда.
– Бу йил мутахассислар сайғоқлар сонини аниқлаш мақсадида вертолётда 150 минг квадрат километр майдонни кўздан кечирди. Ҳайвонларни қўрқитмаслик учун вертолётлар 120 метр баландликда 215 соат парвоз қилди, — дея табиатни муҳофаза қилиш ташаббускорларидан иқтибос келтиради «Алтын Дала» нашри.
Лойиҳада давлат идоралари иштирок этмоқда. Маршрутни режалаштириш, маълумотларни йиғиш ва натижаларни қайта ишлаш илмий тадқиқотлар орқали амалга оширилди.
