Қозоғистон жаҳон ОАВларида: Каспийдаги АЭС, Дуров томонидан таклиф қилинган СИ лабораторияси
ASTANA. Kazinform – Сўнгги кунларда жаҳон оммавий ахборот воситалари Қозоғистонга алоҳида эътибор қаратмоқда. Кўриб турганимиздек, оммавий ахборот воситаларида Telegram мессенжери асосчиси Павел Дуровнинг мамлакатга келиши, Каспий денгизида кичик атом электр станцияси қурилишини бошлашга қаратилган лойиҳанинг мазмуни ҳақида кенг маълумотлар пайдо бўлди. Батафсил Kazinform агентлиги шарҳида ўқишингиз мумкин.
Report: Қозоғистон Каспий соҳилида кичик атом электр станциясини қуради
Қозоғистон келажакда Каспий денгизи соҳилида модулли атом электр станциясини қуриш имкониятини кўриб чиқмоқда. Аниқ жойлашуви ва қуввати ҳали аниқланмаган, бироқ Атом энергияси агентлиги раиси Алмасадам Сатқалиевнинг айтишича, ғарбий минтақада яна бир атом электр станцияси қурилиши мумкин. Бу ҳақда Report ахборот агентлиги хабар берди.
Мамлакат ҳукумати Қозоғистонда учта атом электр станцияси қуришини маълум қилди. Улардан иккитаси Алмати вилоятининг Жамбил туманида, яна бири Абай вилоятида бўлади. Сатқалиевнинг айтишича, август ойида Улкен қишлоғида дастлабки тайёргарлик ишлари бошланган. Ҳозирда лойиҳанинг бош пудратчиси Россиянинг “Росатом” компанияси эканлиги маълум.
«Алмати вилоятидаги Атом электр станциялари Балқаш кўли бўйида жойлашади. Биринчиси Улкен қишлоғи яқинида қурилиши мумкин, иккинчиси эса МАГАТЭнинг барча стандартларига мувофиқ белгиланади», - деди у.
Абай вилоятида атом электр станцияси Курчатов шаҳрида жойлашган бўлиши мумкин. Каспий денгизи қирғоғи кичик ва ўрта қувватли реакторларга эга атом электр станцияларини жойлаштириш учун потенциал ҳудуд ҳисобланади. Яқин келажакда қурилишнинг техник-иқтисодий асосларини ўрганиш амалга оширилади.
Агентлик раисининг фикрича, бу қадам электр энергияси тақчиллигини сезиларли даражада камайтиради. Чунки, кичик қувватли реакторлар одатда 300 мегаваттгача электр энергияси ишлаб чиқаришга қодир, ўрта қувватли реакторлар эса 300 дан 700-1000 мегаваттгача ишлаб чиқаришга қодир.
Атом электр станцияси қуриладиган жой МАГАТЭ талабларига жавоб бериши керак. Сейсмик вазият ва зарур сувнинг мавжудлиги ҳисобга олинади.
«Илгари Ғарбий Қозоғистонда атом иншооти бўлган. Демак, маълум бир тажриба бор», – деди агентлик раҳбари.
Anadolu: Павел Дуров СИ лабораторияси очилганини эълон қилди
Бу ҳақда Telegram асосчиси Павел Дуров Астанадаги Digital Bridge форумида айтиб ўтди. Ҳозирча янги лаборатория Alem.ai халқаро маркази негизида жойлашгани маълум. Лойиҳа доирасида Telegram ва Қозоғистон суперкомпьютер инфратузилмаси сунъий интеллектдан кенг ва хавфсиз фойдаланиш учун шароит яратиши керак. Хушхабарни глобал нашрлар билан бирга Anadolu агентлиги ҳам хабар қилди.
Лойиҳа - Telegram ва Қозоғистон суперкомпьютер кластери ўртасидаги биринчи ҳамкорликдир. Дуров бир йил аввал Қозоғистонда биринчи минтақавий ваколатхонасини очганини эслади. Унинг фикрича, унинг натижалари самарали.
«Бугун биз Alem.ai биносида сунъий интеллект лабораториясини ишга туширмоқдамиз. Аввало, биз Telegram ва Қозоғистон сунъий интеллект вазирлиги томонидан ташкил этилган суперкомпьютерлар кластери ўртасида қўшма лойиҳани амалга оширамиз. Ушбу технология миллиарддан ортиқ одамга сунъий интеллект функцияларидан махфий, очиқ ва самарали фойдаланиш имконини беради. Қозоғистон суперкомпьютер кластери ушбу тармоқни ҳисоблаш қуввати билан таъминловчи биринчи йирик ҳамкор бўлишига ишонамиз», – деди Дуров.
Сўнгги бир неча ой ичида Telegram блокчейн ва сунъий интеллектга асосланган янги технологияни ишлаб чиқди. Унинг сўзларига кўра, келажакдаги тармоқ учта асосий тамойилга асосланади:
· TON блокчейн томонидан таъминланадиган шаффофлик;
· смарт-шартномалар ва эркин бозор динамикаси туфайли эришиладиган самарадорлик;
· бу чип ишлаб чиқаришдаги янги ишланмалар туфайли махфийликни таъминлаш мумкин бўлади.
Таъкидлаш жоизки, форумда соҳанинг бошқа нуфузли вакиллари ҳам сўзга чиқди. Улар орасида 01ai бош директори Ли Кай Фу, Стэнфорд университети тадқиқотчиси ва Google эксперти Питер Норвиг, G42 International бош директори Мансур Иброҳим Ал Мансури ва Стэнфорд профессори Илья Стребулаев бор эди.
Euronews: Қатонқарағай - табиат ва инсоният уйғунлашган жой
Сўнгги йилларда Қозоғистоннинг сайёҳлик салоҳияти ривожланиб бормоқда. Гўзал табиат ва ғайриоддий иқлим ўзгариши жаҳон оммавий ахборот воситаларининг ҳам тадқиқот объектига айланганини кўрамиз. Euronews буни яққол исботлади. Бу гал Modern nomads дастурида Қатонқарағайнинг муҳташам табиати таҳлил қилинди.
Қатонқарағай — Қозоғистоннинг энг шарқий вилояти. Музликлар, тиниқ сув, беғубор табиат. Бу ерда Олтойнинг қорли чўққилари орасида Қозоғистон, Хитой ва Россия чегаралари тўқнашади.
Унинг водийларидаги тепаликлар қадимги цивилизация излари сифатида сайёҳларни ўзига тортади.
Ҳозирда Қатонқарағайда туризмни ривожлантириш учун катта имкониятлар мавжуд. Янги аэропорт қуриляпти, йўллар кенгайтирилди, меҳмонхоналар кўпайди. Бироқ минтақани ривожлантириш тарафдорлари сайёҳлар сонининг ортиши экотизимни бузишидан хавотирда. Шунинг учун улар ҳар йили келадиган сайёҳлар сонига чеклов қўйишни сўрайди.
