ҚМДБ огоҳлантириши, махсус сайт – Қурбон Ҳайит ҳақида муҳим маълумотлар
ASTANA. Kazinform – Бугун мусулмонларнинг диний байрами – Қурбон ҳайит бошланди. Ушбу 3 кунлик байрамнинг асосий атрибутлари ҳайит намози, қурбонлик, хайрия тадбирлари ва байрам дастурхонидир. Муборак байрам арафасида қурбонлик қилинадиган жойлар, махсус сайт, байрам намози вақтлари каби фойдали маълумотларни тўплаб, ўқувчига тақдим этдик.
Қурбон ҳайит куни қандай белгиланди?
Байрам арафасида Қозоғистон мусулмонлари диний бошқармаси раиси Науризбай ҳожи Тағанули матбуот анжумани ўтказиб, бу йилги Қурбон ҳайит 6 июнь куни бошланишини расман маълум қилди.
“Бу йил муқаддас Қурбон ҳайит байрами 6 июнь куни бошланади. Қозоғистон мусулмонлари диний бошқармаси яқин ва узоқ бир қатор мусулмон давлатларининг қатор уламолари, фатво бериш марказлари билан маслаҳатлашиб, шундай фатво қабул қилди”, – деди Бош муфтий.
Ислом тақвимига кўра, исломда муқаддас кунлар, тунлар ва ойлар қамарий тақвим асосида белгиланади. Ушбу тақвим ой фазасининг ўзгаришига асосланган. Янги ойни кўриш билан бошланади. Қамарий ойда баъзан 29 ёки 30 кун бўлади.
Зулҳижжа ойини аниқлаш учун зул-қаза ойининг 29-кунида ой кузатилади. Агар янги ой қуёш ботганда кўринса, эртаси куни Зулҳижжа ойи бошланган ҳисобланади. Агар қуёш булутли бўлса ва ой кўринмаса, Зул-қаза ойи 30 кунга узайтирилади.
Шу асосда 2025 йил 27 май куни янги ой кўрилиши муносабати билан бу йил Зулҳижжа арафа ойининг 5-кунига ва Қурбон ҳайитининг 6-кунига тўғри келадиган 28-майдан бошланади.
Интернет орқали қурбонлик қилиш мумкин
Бу йил ҳам Қурбон байрами Қозоғистонда ҳам онлайн, ҳам офлайн форматда ўтказилади.
“Аҳоли учун янада қулай шароитлар яратиш мақсадида диний идора томонидан qurban.muftyat.kz сайти масофадан туриб қурбонлик маросимини ўтказиш йўлга қўйилди. Динимизда қурбонлик маросимини бошқа шахсга топшириб, уни вакил қилиш мумкин. Агар ўзи боролмаса, қурбонлик қилиш учун ариза ёзиши мумкин. Демак, қурбонликка онлайн буюртма беришингиз мумкин”, – деди Науризбай ҳожи Тағанули.
Унинг сўзларига кўра, бундай қурбонлик гўшти муҳтожларга етказилади.
Интернет орқали қурбонлик қилмоқчи бўлганлар веб-сайт орқали қурбонлик танлаб, Каспи QR орқали тўлашлари мумкин. Агар буюртма муваффақиятли бўлса, мобиль телефонга СМС-хабар келади. Қурбонлик қилинганидан кейин мижоз кўрсатган рақамга фото ва видео ҳисобот юборилади.
Шунингдек, ҚМДБ мусулмон жамоатчилигига қуйидаги муҳим огоҳлантиришни берди.
“Қурбон ҳайити кунларида айрим номаълум шахслар ва ташкилотлар томонидан сохта қурбонлик сайтлари очиб, аҳолини чалғитиб, қурбонлик учун берилган маблағларни бошқа мақсадларда ишлатиши мумкин. Шунинг учун барчани огоҳликка чақирамиз”, – дейилади хабарда.
Қурбонликни ким сўйиши шарт?
ҚМДБга кўра, ҳанафий мазҳабида қурбонлик қилиш вожиб ҳисобланади. Фарз амал - фарз ва суннат орасидаги амалдир. Фарзни тарк этган киши сўроқ қилинади. Буни бажармаган одам уни тўлдиради. Суннатни тарк қилган киши эса сўроққа тортилмайди, қазоси ҳам талаб қилинмайди.
“Қурбон ҳайити вақти ўтган бўлса ҳам, мусулмоннинг қурбонлик қилиш мажбурияти тўхтамайди. Харид қилинган қурбонликни ҳайит кунларида қурбонлик қила олмаса, тириклайин ёки сўйиб, бутун гўштини садақа қилса, лекин ундан ҳеч нарса емайди. Чунки вақт ўтиши билан қурбонлик қилиш фарзлиги садақа фарзлигига ўзгаради. Агар қурбонлик моли ҳали сотиб олинмаган бўлса, у ҳолда ҳайвон таннархи миқдорида садақа қилинади”, – дейди Дин ишлари вазирлиги Диний маърифат ва кадрлар тайёрлаш бошқармаси бошлиғи Хасан Аманқулов.
Унга кўра, қурбонлик моли ақли расо, балоғат ёшига етган, бадавлат ҳар бир мусулмон эркак ва аёлга фарз қилинган. Аммо мусофир, муваққат (15 кундан кам) ва мискинга қурбонлик қилиш вожиб эмас.
Бойлиги ўзининг ва оиласининг асосий эҳтиёжларидан ортиқ бўлган ва закот нисобига (85 грамм тилла, 40 қўй, 30 туя ёки 5 туя) етиб борадиган кишидир. Ақли жойида, балоғат ёшига етган киши ўз номидан қурбонлик қилади. Унинг ёш болалари номидан қурбонлик қилиш вожиб эмас.
Ҳайит намози вақтлари
3 июнь куни Қозоғистон мусулмонлари диний бошқармаси мамлакат вилоятларида ҳайит намози ўқиш жадвалини эълон қилди.
Маълумотларга кўра, мамлакатнинг 3 та мегаполис ва 17 та вилоятида намоз вақтлари эрталаб соат 06:00 дан 07:00 гача ўзгаради.
Қурбонлик жойлари
Қозоғистон мусулмонлари диний бошқармаси ҳузуридаги Закот ва хайрия жамғармаси мамлакат бўйлаб қурбонлик учун махсус жойлар рўйхатини эълон қилди. Улар:
Астана шаҳрида — «Жайлау», «Баракат», «Шанхай», «Шопан ата», «Ет хан», «Шаушен» фермер хўжалигининг чорва бозорлари (Алаш шоссеси, 136Б);
Алмати шаҳрида — “Олтин сақа” чорва бозори;
Чимкент шаҳрида — “Ҳалол Касап” чорва бозори ва сўйиш жойи;
Семейда - "Сари" чорва бозори ва "Ақшин" сўйиш жойи.
Кўкшетау шаҳрида – “Бизжон гўшт комбинати” ва шаҳар чорва бозорлари.
Ақтўбе шаҳрида – СПК “Айбек” гўшт комбинати, “Дала эли” МЧЖ, “Эсик” МЧЖ, “Молдабеков” ХК, “Қосим” ХК чорва бозорлари;
Алмати вилоятида — Қўнаев шаҳрида, Қарлиғаш микрорайонида;
Атирау шаҳрида – “Тума” чорва бозори ва “Иманғали”, “Қуспан молла”, “Қ. Мунайтпасов” масжидлари;
Уралск шаҳрида – “Ер ириси” ва “Адал ет” чорва бозорлари;
Тараз шаҳрида – “Байданов” ва “Рамазан” чорва бозорлари.
Толдиқўрғон шаҳрида – “3-бўлим” турар-жой массиви ва шаҳар чорва бозори.
Қарағанди шаҳрида – “ТОО АРАЙ КЗ” (Гоголя 2/23), “ШК Хасенов” (Сеифуллина 53), “ИП АБИШEВ” (Резника 18) манзилларида жойлашган чорва бозорлари;
Қостанай шаҳрида – «Амиго» ва «СОЮЗ» ТС чорва бозорлари;
Қизилўрда шаҳрида – 1 та чорва бозори;
Ақтау шаҳрида – “Кўркем алем гўшт комбинати” чорва бозори;
Павлодар шаҳрида – “Қулагер” ипподроми;
Петропавловск шаҳрида - Чорва бозори (Космонавтар кўчаси, 2).
Жезказган шаҳрида - Қулжанов ва Рибачий чорва бозорлари;
Ўскемен шаҳрида – “Атиқай довони” қурбонгоҳи.
