Диетолог маслаҳати: сутнинг фойдаси ва зарари ҳақида нималарни биламиз

ASTANA. Kazinform — Сут - инсоният тарихидаги энг қадимги ва энг муҳим озиқ-овқатлардан биридир. Қадим замонлардан бери одамлар сутни нафақат тўйимли маҳсулот, балки соғлиқ ва куч манбаи сифатида ҳам истеъмол қилиб келади. Боланинг биринчи таоми - она сутидир. Вақт ўтиши билан сутнинг фойдали хусусиятлари илмий жиҳатдан исботланган ва кундалик рационнинг бир қисмига айланган. Диетолог Марина Мартасова сут ва сут маҳсулотларининг организмга таъсири ҳақида гапириб берди.

Сут таркиби нима учун фойдали?

Мутахассисларнинг фикрича, сут инсон организми учун зарур бўлган кўплаб қимматли озиқ моддалар манбаи ҳисобланади.

Жумладан:

• сифатли протеин
• кальций, фосфор
• B12, А, D витаминлари

Бу элементлар суяк ва тиш саломатлиги, шунингдек, асаб, мушак ва иммунитет тизимлари учун зарурдир.

Сут маҳсулотлари орасидаги хусусиятлар

Барча сут маҳсулотлари фойдали бўлса-да, баъзи турлари алоҳида афзалликларга эга:

• Кефир - ичак микрофлорасини тартибга солувчи про ва пребиётикларга бой.
• Пишлоқ ва творогда - кўп миқдорда кальций ва B12 витамини мавжуд.
• Йогурт - оқсил, фойдали бактериялар ва D витаминига бой.

Қанча сут маҳсулотларини истеъмол қилиш керак?

Диетологларнинг фикрига кўра, катталар учун кунига 1-2 та порция сут маҳсулотларини истеъмол қилиш кифоя.

Масалан:

• 1 стакан (250 мл) сут
• 1 стакан кефир ёки табиий йогурт
• 100-150 г творог
• 20-30 г қаттиқ пишлоқ

Ушбу меъёрлар кальций етишмовчилигининг олдини олади ва суяк тўқималарининг мустаҳкамлигини сақлашга ёрдам беради..

Ўсмирлар, ҳомиладор ва эмизикли аёллар, менопаузадаги аёллар ва қариялар қуйидагиларга алоҳида эътибор бериш керак бўлади:

Кимга сут зарар етказиши мумкин?

Сут маҳсулотлари ҳамма учун бир хил даражада фойдали эмас. Баъзи ҳолларда сут танага салбий таъсир кўрсатиши мумкин.

Қачон сут ичиш мумкин?

Агар сут организм томонидан осонгина сўрилса, уни куннинг исталган вақтида истеъмол қилиш мумкин.

Бироқ, ётишдан олдин кечқурун илиқ сут ичиш тинчлантирувчи таъсир кўрсатади, бу, айниқса, ухлашда муаммоларга дуч келган одамлар учун фойдалидир.

Сут маҳсулотларининг ёғ миқдори бўйича тавсиялар

Диетолог Марина Мартасова ўртача ёғли (2,5-3,5%) озиқ-овқатларни истеъмол қилишни тавсия қилади.

Бундан ташқари, сметана ва қаймоқ каби юқори ёғли маҳсулотларни чеклаш яхшироқдир.

Сут ва сут маҳсулотлари кундалик рационнинг соғлом ва тўйимли қисмидир. Бироқ, уни тананинг индивидуал хусусиятларига кўра, меъёрида истеъмол қилиш керак.